Ik moet eerlijk bekennen, tot een aantal jaar geleden kende ik de term Dutch oven niet eens, had er nog nooit van gehoord. Tot ik op wat Amerikaanse foodsites aan het browsen was en die benaming tegenkwam. Dacht toen… een Nederlandse oven? Huh? Wat is dat? Bleek het over het algemeen om een gietijzeren (braad)pan te gaan. Snapte echt niet waarom dat een Dutch oven genoemd werd. Aangezien de Dutch oven steeds meer aan populariteit wint ben ik eens in de geschiedenis gedoken, en ja, inmiddels heb ik er zelf ook eentje.
Herkomst
In Nederland was in de 17de eeuw een techniek ontwikkeld om met zand i.p.v. klei mallen te maken om gietijzeren voorwerpen te maken. De Engelsman Abraham Darby was speciaal naar Nederland gereisd om naar het procedé te komen kijken. Hij nam het idee mee terug en perfectioneerde de methode om gietijzeren pannen te maken, om in 1708 uiteindelijk patent op zijn methode aan te vragen. Later werden de pannen wereldwijd verkocht.
Naam
Wanneer en hoe de pannen op gegeven moment Dutch Oven werden genoemd is niet helemaal duidelijk. Komt het puur door het feit dat (ook al heeft een Engelsman de methode gepatenteerd) de methode zijn oorsprong in Nederland vindt (en zo de eer ook aan de Nederlanders wordt toegeschreven), of door het feit dat Nederlandse kolonisten de pannen meenamen en bij gebrek aan een keuken met deze pannen op open vuur kookten?
Outdoor cooking
Het zal ongetwijfeld een combinatie van de twee zijn. Met name in Amerika is de benaming blijven hangen, waarschijnlijk ook door het feit dat daar nog steeds veel meer aan ‘outdoor cooking’ wordt gedaan dan bijvoorbeeld in Nederland en België en daarbij deze Dutch oven ook veel meer gebruikt wordt. Met outdoor cooking bedoel ik dus niet het populaire BBQ’en, maar echt in de natuur op open vuur koken.
Verandering
De pannen veranderden in Amerika in de 18de eeuw ook qua design zodat ze nog beter op open vuur gebruikt konden worden. Zo zijn er op gegeven moment bij sommige modellen pootjes onder gekomen zodat ze boven de kolen konden blijven staan en kreeg het deksel een opstaande rand zodat kolen of houtblokken op het deksel gelegd konden worden.
Braadpan
Bij ons heeft de Dutch oven een andere evolutie doorgemaakt. Beter bekend bij ons als ‘braadpan’ is de gietijzeren pan beter geschikt gemaakt om in de keuken te gebruiken, op het fornuis en in de oven. Op gegeven moment kwamen ook geëmailleerde modellen op de markt. Dat zijn dan meer de braad- en stoofpannen die wij nu vooral kennen, van o.a. populaire merken als Staub en Le Creuset.
Natuur
Niet dat hier in de contreien het op open vuur koken in de vrije natuur nou ineens zo populair wordt (er zijn volgens mij maar weinig plekken te vinden waar dat ook zomaar kan), maar de Dutch oven zoals hij bv. in Amerika zo bekend en geliefd is, is hier wel aan een flinke opmars bezig. De trend in BBQ’en zoals met een kamado en successen van kookboeken zoals die van Jord Althuizen hebben er zeker mee te maken. Een BBQ’tje organiseren is al lang niet meer alleen een worstje, saté en hamburger (liefst tegelijk) erop en in een half uur jezelf tonnetjerond eten.
Low en slow, roken, op hoge temperaturen grillen, pizza’s en brood bakken… we doen veel meer. En zo krijgt outdoor cooking in eigen tuin een heel andere dimensie. We kijken verder en ontdekken de Dutch oven. Niet ons huis-tuin-keuken braadpannetje, maar in de vorm van de zware gietijzeren pan, al dan niet met pootjes, hengsel en opstaande rand, die we op de kamado, op een vuurschaal of hangend aan een tripod boven hout of kolen gebruiken.
Overstag
En ja hoor, ook wij zijn overstag gegaan. Dat is bij ons ook niet zo moeilijk, moet ik eerlijk bekennen, haha. Wij omringen ons graag met allerlei keukengadgets, tools en apparatuur. Zo begonnen we een aantal jaar geleden met een mini-kamado, zijn vorig jaar overgestapt naar een large en nu kon er ook nog wel een Dutch oven bij. Eventueel om op de kamado te gebruiken, maar in eerste instantie toch echt het outdoor cooking gevoel creëren, dus op kolen of hout.
Keuze
Er is tegenwoordig ook een enorme keuze beschikbaar, met name online. Bij BBQ-speciaalzaken en tuincentra met uitgebreide BBQ-afdeling kun je vaak ook het één en ander vinden, maar daar is de keuze vaak nog erg beperkt. Online vind je daarentegen een groot aantal merken met uiteenlopende modellen en accessoires.
Interesse
Is je interesse gewekt en wil je nu ook een Dutch oven kopen? Waar je vooraf aan moet denken en waar je op moet letten als je de juiste pan wilt kiezen heb ik uitgebreid beschreven in het artikel Een Dutch oven aanschaffen – waar moet je op letten? Daarin probeer ik je a.h.v onze eigen ervaringen een klein beetje wegwijs te maken en hopelijk ook een beetje kan inspireren om ook het avontuur van outdoor cooking aan te gaan.
