Smørrebrød is de Deense variant van een boterham. Smør is boter en brød is brood, precies als het Duitse ‘Butterbrot’ eigenlijk. Waarom wij dan ‘boterham’ zeggen i.p.v. boterbrood is niet helemaal duidelijk. Er zijn uiteenlopende theorieën over de herkomst, maar er is geen eenduidig antwoord te vinden. Maar hoe dan ook, smørrebrød is gewoon wel een bammetje 2.0.

Kunstwerkjes

Want in Denemarken hebben ze de boterham tot kunst verheven. Ware kunstwerkjes, mooi om te zien en nog lekkerder om te eten. Het is eigenlijk een open boterham met beleg, véél beleg. Over het algemeen bestaat smørrebrød uit een snee donker roggebrood, een likje (gezouten) boter, vlees of vis en daar bovenop garnituur.

Muppets

Ik heb smørrebrød pas echt leren kennen toen wij in Denemarken gingen wonen. Je kunt het overal namelijk voor lunch, maar ook voor avondeten, tussendoor en ook als ontbijt krijgen. Prachtige vitrines vol lekkernijen. Maar voor het eerst dat ik de term hoorde, was toen ik nog als kind in Duitsland de Muppetshow keek en de Zweedse chef ‘smørrebrød-smørrebrød-røm-pøm-pøm-pøm zong en de ingrediënten door de keuken vlogen. Geen idee toen wat het was.

Sentiment

Voor mij is smørrebrød inmiddels sentiment geworden. Ook al hebben we er maar drie jaar gewoond en zijn we ook alweer behoorlijk wat jaren terug, toch mis ik Denemarken nog steeds. Toen ik in de #foodybox van Kroon op het Werk een pakje Oerkracht roggebrood van Van der Meulen kreeg, kwam de heimwee keihard terug. En moest ik gewoon een lekker Deens bammetje maken.

Beleg

Er zijn niet echt regels qua beleg, alles kan eigenlijk. Als je maar lekker stapelt en géén snee brood er nog bovenop legt. Het is te allen tijde een open boterham. Er zijn uiteraard een paar standaard combinaties, die iedereen wel kent of weleens heeft gehad. Maar je kunt eindeloos variëren. Ik zal een paar klassiekers en favorieten delen (met de Deense benaming zodat je ze bij een eventueel bezoek aan Denemarken herkent), die je naar hartenlust ook weer kunt aanpassen.

Leverpostej med syltede agurker of ristede løg

Dit is misschien wel mijn all-time favourite. Leverpostej is een soort paté, maar totaal niet met onze paté of leverworst te vergelijken. Omdat we hier natuurlijk geen Deense leverpostej hebben, gebruik ik wel paté. Ik doe er vaak wat sla onder, maar bovenop de klassieke combinatie met schijfjes augurk en gebakken uitjes. Hemels!

Rullepølse og sky

Rullepølse is een soort rollade met kruiden en in rechthoekige vorm gedrukt, deze vind je echt overal. Een typisch Deense vleeswaar. Daarop wordt vaak ‘sky’ gedaan, een gelei van bv. runderbouillon en kruiden. Top af met rode ui en peterselie en je hebt weer een klassieker te pakken. Maar doe er gerust nog sla of andere groente op.

Spegepølse

Spegepølse is een soort cervelaat van rauw vlees, die gezouten en gedroogd wordt, vaak ook gerookt. Nogal vaak zie je deze cervelaat met een wel heel fel kleurtje roze/rood. Ik vond ze de eerste keer er een beetje eng, bijna radioactief uitzien (sorry voor mijn Deense vrienden) en dat kleurtje komt door een bepaalde kleurstof die toe wordt gevoegd.

Niets ergs dus, maar het was wel even wennen, dat kleurtje. Tegenwoordig wordt ook steeds vaker met rode bietensap gewerkt waardoor de spegepølse een wat dieprode kleur krijgt. Je kunt in dit geval gewoon salami of cervelaat gebruiken. Garneer naar hartenlust met tomaat, komkommer, sla, paprika etc.

Roastbeef med remoulade, ristede løg of reven peberrod

Ook een echte klassieker: rosbief met remoulade, gebakken uitjes en geraspte mierikswortel. De mierikswortel wordt gewoon vers geraspt en puur over de boterham gestrooid. In Denemarken kun je overigens ook geraspte mierikswortel gewoon in potjes kopen. Echt een superlekkere combinatie, probeer het eens!

Æg og rejer

Ei en garnalen, pure smaken zonder veel toevoegingen. Enkel een blaadje sla, plakjes gekookt ei, een lik goede mayonaise, een berg garnalen, zout en peper, beetje tuinkers erop. Simpeler kan niet, maar het is één van de meest geliefde smørrebrød combinaties.

Røget laks

Gerookte zalm mag in dit rijtje natuurlijk ook niet ontbreken. Hier kun je ook helemaal los mee gaan. Combineer met verse of kruidenkaas, yoghurt-dille-saus, mierikswortel, avocado of maak het nog luxer door er ook nog garnalen op te doen. Jouw feestje.

Flæskesteg

Deenser dan flæskesteg wordt het niet. Flæskesteg is opgerold buikspek mét swoerd dat in de oven extra krokant wordt gebakken. Het spek moet kraken. Dit vleesgerecht is vooral geliefd op feestdagen en staat geregeld met kerst of Pasen op tafel. Waanzinnig lekker om restjes dus op roggebrood met bv. mosterd te eten. Aftoppen met rode kool is ook erg lekker.

Overigens is flæskesteg ook erg lekker als burger. In het begin hadden we in Denemarken nog geen auto en waren we dus op bus en trein aangewezen. Rond kersttijd stonden we op gegeven moment bij een station op de bus te wachten en stond daar een hotdog-kraampje (die je in Kopenhagen overigens ook op elke straathoek vindt). Zij hadden ook een flæskesteg-burger… zelden zo’n lekkere burger gegeten.

Ik hoop dat ik nu lekker veel inspiratie heb kunnen gegeven om eens je eigen boterham te pimpen. Zelf vind ik het elke keer weer een feestje om te maken en op te eten. En heb je zelf lekkere ideeën? Laat het me weten! Voor nu, eet smakelijk 🙂